CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, krediyle borçlanmaya dair çarpıcı rakamlar açıkladı. AKP iktidara geldiğinde 2 milyar liranın altında bulunan tüketici kredilerinin 125 katlık artışla 249.5 milyar liraya yükseldiğini söyleyen Oran, 3 milyon dolayındaki yurttaşın tüketici kredisi ve/veya kredi kartı borcunu ödeyemediği için “kara liste”de olduğunu açıkladı. Oran Türkiye’nin dış borcunun 400 milyar dolarla Cumhuriyet tarihinin rekor seviyesine ulaştığını söyledi.
Oran’ın açıkladığı rakamlar şöyle:
"Hanelerin borç yükünde yüzde 12 bin 544’lük artış…
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılının sonunda 2 milyar liranın altında bulunan toplam tüketici kredileri, aradan geçen sürede tam yüzde 12 bin 544 oranında (125 kat) artarak bu yılın Ocak sonu itibariyle 249.5 milyar liraya ulaştı. Tüketici kredilerinin 111 milyarını konut, 8.4 milyarını taşıt kredileri, yaklaşık 130 milyarını ise diğer krediler oluşturuyor. 2002 sonundan bu yana tüketici kredileri içinde en hızlı artış yaklaşık 417 katla konut kredilerinde yaşandı.
Aynı dönemde bireysel kredi kartı borçları da yüzde 1.841 oranında (18.4 kat) artarak 4.3 milyar liradan 84.1 milyar liraya yükseldi. Böylece tüketici kredileri ile bireysel kredi kartı borçlarının toplamından oluşan hane halkı toplam borç yükü, AKP döneminde 52 kat büyüyerek 6.3 milyar liradan 333.6 milyar liraya ulaştı.
Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartı borç bakiyesi (Milyon TL)
| TÜKETİCİ KREDİLERİ | KREDİ KARTI | TOPLAM |
Konut | Taşıt | Diğer | TOPLAM |
2002 | 266 | 472 | 1.235 | 1.973 | 4.335 | 6.308 |
2003 | 506 | 1.655 | 3.169 | 5.331 | 7.030 | 12.361 |
2004 | 2.631 | 4.194 | 5.906 | 12.731 | 13.717 | 26.448 |
2005 | 13.035 | 6.352 | 10.212 | 29.599 | 17.227 | 46.826 |
2006 | 23.388 | 6.662 | 17.470 | 47.520 | 21.466 | 68.986 |
2007 | 32.441 | 6.123 | 29.064 | 67.628 | 26.352 | 93.980 |
2008 | 39.278 | 5.530 | 38.411 | 83.219 | 33.419 | 116.638 |
2009 | 44.896 | 4.421 | 44.002 | 93.319 | 36.465 | 129.784 |
2010 | 60.817 | 5.671 | 62.593 | 129.081 | 43.652 | 172.733 |
2011 | 74.588 | 7.365 | 86.476 | 168.429 | 54.999 | 223.428 |
2012 | 85.959 | 8.007 | 100.068 | 194.034 | 70.435 | 264.469 |
2013 | 109.899 | 8.531 | 129.304 | 247.734 | 83.806 | 331.540 |
2014 (Ocak) | 111.131 | 8.374 | 129.958 | 249.463 | 84.149 | 333.611 |
Kaynak: BDDK
AKP ile birlikte kredi kartı sayısı patladı
Türkiye’de 1970’li yıllardan itibaren kullanılmaya, daha çok 1980’lerde yaygınlaşmaya başlayan kredi kartlarının sayısı 2000’li yıllarda katlanarak büyüdü. 1997 yılında 5 milyonun altında bulunan, 2001 sonunda 14 milyona yaklaşan kredi kartı sayısında, asıl patlama AKP döneminde yaşandı. Ocak 2014 itibariyle 57 milyon adede yaklaşan kredi kartı sayısı 2002 sonundan bu yana yüzde 261 oranında artış gösterdi. Bu dönemde vatandaşın cebine net 41 milyon adet yeni kredi kartı konuldu.
Toplam kredi kartı borç bakiyesi 100 milyara gidiyor
Bireysel ve kurumsal tüm kredi kartlarındaki toplam borç bakiyesi 2002-2013 döneminde 21 kat büyüyerek 94.9 milyar liraya ulaştı. 2002 sonunda sadece 4.3 milyar lira olan bireysel kredi kartı sahiplerinin borç yükü, 2013 sonunda 83.8 milyar liraya yükselirken; 2004 sonundan itibaren kayıtlara giren kurumsal kredi kartı sahiplerine ait borç yükü de aynı tarih itibariyle 11.1 milyar lira oldu. 2002 sonuna göre bireysel kredi kartlarındaki borç bakiyesi yaklaşık 18 kat, kurumsal kredi kartlarındaki toplam borç yükü ise 54 kat artış gösterdi.
Kredi kartı borç bakiyesi (Milyar TL)
| Bireysel | Kurumsal | Toplam |
2002 | 4.335 | - | 4.335 |
2003 | 7.030 | - | 7.030 |
2004 | 12.717 | 203 | 12.920 |
2005 | 17.227 | 313 | 17.540 |
2006 | 21.466 | 476 | 21.942 |
2007 | 26.301 | 648 | 26.949 |
2008 | 33.419 | 811 | 34.230 |
2009 | 36.464 | 1.014 | 37.478 |
2010 | 43.582 | 1.609 | 45.191 |
2011 | 54.987 | 2.954 | 57.941 |
2012 | 70.435 | 5.701 | 76.136 |
2013 | 83.806 | 11.136 | 94.942
|
3 milyon kişi “kara liste”de…
Farklı aylarda borcunu ödeyemediği için kara listeye alınanlarla ilgili mükerrerlik giderildikten sonra; başka deyişle bir kişinin yıl içinde bir kez sayılması durumunda tüketici kredisi borcunu ödemeyenlerin 2009 sonunda 169 bin 590 olan sayısı, 2013 sonunda 1 milyon 215 bin 308’e ulaştı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı da 272 bin 18’den 1 milyon 738 bin 794’e yükseldi. Böylece “kara listede” yer alanların toplam sayısı 441 bin 608’den 2 milyon 954 bin 102’ye yükselerek 7’ye katlandı.
Ailelerin gelir artışı yavaşlarken borç artışı hızlandı…
2013’ün tümünde hane halkı harcanabilir gelirinin yüzde 9.7, yükümlülüklerinin ise yüzde 24.1 arttığı tahmin ediliyor. Buna göre hane halkının borç artışı gelirdeki ile giderek arayı açıyor. Hane halkı yükümlülüklerinin harcanabilir gelirine oranı yüzde 40’a yaklaşıyor. Bu oran daha iki yıl önce yüzde 20’lerde bulunuyordu.
Bu arada hane halkının faiz ödemelerinin de yılın tümünde yüzde 21.7 artışla 36.5 milyar liraya ulaştığı tahmin ediliyor. Buna göre 2011’de yüzde 4.4 olan, geçen yıl yüzde 4.9’a çıkan faiz ödemelerin harcanabilir gelire oranı 2013’te yüzde 5.4’e ulaştı. Hane halkı yükümlülüklerindeki artışa karşılık hane halkı tasarruf oranı ise yüzde 7 dolayında bulunuyor ve düşmeye devam ediyor.
80 yıldaki dış borcu, 11 yılda üçe katladılar…
AKP döneminde Türkiye’nin dış borcu üçe katlandı. 2002 sonunda 129.6 milyar dolar olan toplam dış borç, en son Eylül 2013 durumunu yansıtan verilerde 373 milyar dolar olarak açıklandı. Yani ülke olarak 400 milyar dolar dolayında dış borcumuz bulunuyor. Başka deyişle AKP döneminde, Cumhuriyetin ilk 80 yılında oluşan stokun iki katı kadar net dış borçlanmaya gidildi. Yani 80 yılın sonundaki dış borç bakiyesi, 11 yılda üçe katlandı. 373 milyar dolarlık dış borcun 111.7 milyar doları kamunun, 5.6 milyar doları Merkez Bankası’nın, 255.3 milyar doları ise özel sektörün…
Dış borcun büyük bölümünün özel sektöre ait olması dolayısıyla AKP sorumluluktan kaçamaz. Çünkü özel sektörün borcu da ülkenin borcudur. Ayrıca AKP işbaşına geldiğinde kamu finansmanını dış borç yerine ağırlıkla iç borçla döndürmeyi benimserken, kur garantisi vererek özel sektörü dışarıdan borçlanmaya teşvik etti.
Şimdi küresel likidite kısılırken, yıllardır AKP’ye güvenip fütursuzca borçlanmış olan bankalar ve reel sektör, yükselen kurlar nedeniyle ciddi risk altında. Bunun da en büyük sorumlusu yine AKP hükümettir. Fed’in parasal sıkılaştırma kararları ile dövizde rekor artış yaşanırken, Türkiye’nin önümüzdeki bir yıl içinde 163 milyar dolar dış borç ödemesi gerekiyor. Bunun da 87 milyar dolarının bankalar ve diğer finans kuruluşlarınca, 51.7 milyar dolarının da reel sektör kuruluşlarınca yapılması gerekiyor."
Odatv.com
0 yorum:
Yorum Gönder